Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2016

Η κόκκινη κούκλα της Μαρίας και τα “προβληματικά” παιδιά


Τα αίτια της παρακμής μας βρίσκονται στο σχολείο και στην οικογένεια…

 

 

H κόκκινη κούκλα της Μαρίας.

Η Μαρία είναι μαθήτρια της Γ` Δημοτικού.
Της κάνω το μάθημα των εικαστικών από την πρώτη τάξη. Είναι από εκείνα τα παιδιά που αν και είναι καλή μαθήτρια και πρόθυμη, οι δάσκαλοί της το ίδιο και οι συμμαθητές της, δυσφορούν συχνά όταν είναι κοντά τους.

Η Μαρία όλο σηκώνεται, κάνει θόρυβο και όλο ψαχουλεύει την τσάντα, την κασετίνα, ή το κουτί με την ανακύκλωση και συνέχεια χρησιμοποιεί με “λάθος” τρόπο τα πράγματα. Για παράδειγμα, αντί να χρησιμοποιήσει τους μαρκαδόρους για να χρωματίσει , τους ενώνει για να φτιάξει ένα μεγάλο φυσοκάλαμο.

Είναι από εκείνα τα παιδιά που σχεδόν πάντα βγαίνει έξω από τα περιγράμματα στην φωτοτυπία ενώ άλλες φορές προτιμά αντί να ζωγραφίσει να αρχειοθετήσει τις μπογιές, τα χαρτιά και τα βιβλία στη βιβλιοθήκη. Της αρέσει πραγματικά αυτό. Θα έλεγα πως βυθίζεται στη ραφιέρα και αφιερώνει όλη την ενέργεια και τη προσήλωσή της για να βρει όλους τους πιθανούς τρόπους και συνδυασμούς που θα μπορούσαν να χωρέσουν τα αντικείμενα μεταξύ τους. Της αρέσει επίσης να πιάνει το πινέλο και να παρατηρεί τη γραμμή που αφήνει με το χρώμα πάνω στο χέρι της και στο πόδι της και στο θρανίο και στο χέρι της συμμαθήτριάς της. Η Μαρία έβαψε και την κόκκινη κούκλα που βλέπετε στην φωτογραφία.
Γιατί;
Γιατί της φάνηκε ωραία ιδέα.
Λίγες μέρες πριν μου είχε ζητήσει να της επιτρέψω να κόψει όλο το χνούδι από ένα λουτρινο αρκουδάκι.
Απλά για να δει τι σχήμα θα πάρει. Έτσι μου είπε.

Το κορίτσι αυτό είναι χειμαρρώδες.
Είναι σαν τον άνεμο. Δεν στέκει ούτε στιγμή ακίνητο. Δεν στέκει ούτε μια στιγμή ακίνητη και η σκέψη της. Πάντα σε εγρήγορση και πάντα μαγεμένη από όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα, τα υλικά, τους χώρους, τα χρώματα, το φως, τις σκιές που την περιτριγυρίζουν. Όλα έχουν κρυφές δυνατότητες και το μυαλό της συνέχεια σκανάρει τον κόσμο. Και είναι ενθουσιασμένη που ο κόσμος είναι ένα μικρό φλιπεράκι ή σαν εκείνα τα παιχνίδια των νηπίων με τα κουμπιά με τις υφές και τους ήχους που πρέπει οπωσδήποτε να αγγίξει . Σε κάθε της αναπνοή ρουφάει μέσα της τον κόσμο και αυτό που θα μπορούσε αυτός να μετασχηματιστεί στα χέρια της.


Το σύστημα της ψυχιατρικής που βρίσκεται πίσω από το σχολείο για να το “θεραπεύσει” έχει καταλήξει στο συμπέρασμα πως η Μαρία και παιδιά σαν και αυτήν έχουν κάποιο “έλλειμμα”. Την έχει κατατάξει στην κατηγορία των παιδιών ΔΕΠΥ (Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας).Όχι γιατί δεν είναι έξυπνη , απλά γιατί δε μένει ακίνητη για 7 ώρες πάνω σε μια παλιά ξύλινη σχολική καρέκλα.

Οι σχολικές διαταραχές είναι μια μόδα που αν και άργησε, ήρθε και στο δικό μας σχολείο και στην δική μας καθημερινότητα. Γονείς με πιάνουν με αγωνία: “-Ο Γιάννης μου αντιμιλάει. Μήπως έχει κάποια διαταραχή; -Η Κατερίνα τρώει όρθια και ποτέ δεν κάθεται σε καρέκλα, αντίθετα όλο χορεύει Μήπως χρειάζεται να την δει ειδικός; -Ο Κωστάκης είναι πολύ κακός στα μαθηματικά. Μια συνάδερφος μου είπε πως αυτό είναι διαταραχή και πως ξέρει έναν γιατρό που θα τον βοηθήσει να γίνει καλύτερος”.

Σε ακραίες περιπτώσεις γονείς μας φέρνουν μπουκάλια με ΑΤΑΡΑΞ, όπως τους είχε συστήσει κάποιος “ειδικός” για να δίνουμε στο παιδί όταν είναι “ανήσυχο”.

Ξέρω πως τα παραπάνω ακούγονται εξωπραγματικά άλλα αυτά είναι τα “παρασκήνια” της σχολικής ζωής. Και σας μετέφερα μια μικρή μόνο εικόνα . Υπάρχουν και άλλες πιο κακοποιητικές διαστάσεις όπου δάσκαλοι, διευθυντές ακόμα και ολόκληροι σύλλογοι διδασκόντων και γονέων, θα κινητοποιηθούν για να “διώξουν” το “προβληματικό” παιδί.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ την αγανάκτηση εκείνου του συναδέρφου που χτύπησε το χέρι στο γραφείο και απαίτησε από τον διευθυντή να καλέσει ψυχίατρους για τον 7χρονο υπερκινητικό Κωστάκη έτσι ώστε να προστατευτούμε εμείς (αλλά και η κοινωνία), από την πιθανή εξέλιξή του σε έναν από εκείνους τους έφηβους που δολοφονούν μαζικά τους συμμαθητές τους στην Αμερική.

‘Ίσως να είχε δίκιο ο συνάδερφος αυτός τώρα που το σκέφτομαι. Ίσως όλος αυτός ο περιορισμός και η καταστολή της παιδικής ηλικίας που βίωσε η Αμερική τις προηγούμενες δεκαετίες με την εμμονή στις σχολικές διαταραχές και το περιβόητο bullying, να γέννησε τελικά ,ως μόνο και φυσικό διέξοδο, τον θυμό και το μίσος σε περιπτώσεις παιδιών που δέχθηκαν τη μεγίστη απόρριψη από ένα σύστημα που τα κατέταξε χωρίς ενοχές, στην κατηγορία: ΤΑ ΑΧΡΗΣΤΑ ,ΑΡΡΩΣΤΑ και ΜΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ.

Μία από τις αλήθειες που μας έχουν κρύψει είναι πως ΟΛΟΙ οι παιδαγωγοί μίλησαν για ένα εκπαιδευτικό σύστημα που επιτρέπει στο παιδί να εκφραστεί ελεύθερα, το οποίο χρησιμοποιεί την ΤΕΧΝΗ στον πυρήνα της διδασκαλίας. Όχι ως καλλιτεχνία ή χαλαρή απασχόληση. Μίλησαν για την Τέχνη ως το βασικό παιδαγωγικό εργαλείο που εκπαιδεύει το παιδί σε έναν αναλυτικό, κριτικό και δημιουργικό τρόπο σκέψης.

Η άλλη αλήθεια που μας έκρυψαν επίσης είναι πως τα παιδιά αυτά διαισθάνονται και καταγράφουν στον σκληρό δίσκο της αυτοεκτίμησης, την αξιολόγηση που τους γίνεται. Και μεγαλώνουν με ένα αφόρητο φορτίο αναξιότητας. Ήμουν κι εγώ ένας από αυτούς τους μη λειτουργικούς αλλά τυχερούς μαθητές γιατί στο δρόμο μου βρέθηκαν 1 -2 δάσκαλοι που “κατάλαβαν” το είδος μου. Μπορώ να επιβεβαιώσω ωστόσο πως χρειάστηκε πολύ πείσμα, πένθος, ματαίωση, διάβασμα, αντίδραση και πολλές συνεδρίες για να καταλάβω πως δεν είμαι εγώ το λάθος αλλά ο κόσμος που δεν αγαπάει τους διαφορετικούς.


Δεν τα γράφω όλα αυτά για να αγανακτήσετε με αυτούς τους γονείς και εκείνους τους εκπαιδευτικούς. Πριν πετάξουμε την πέτρα ας αναλογιστούμε πως τελικά όλοι είμαστε συνένοχοι σε αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα, είτε γιατί το ανεχόμαστε είτε γιατί το συντηρούμε. Έχουμε ευθύνη και ίσως να μας εξυπηρετεί ως γονείς και δασκάλους γιατί δεν χρειάζεται να αλλάξουμε εμείς, αλλά τα παιδιά.


Ναι αυτό το εγωκεντρικό, ναρκισσιστικό και κακοποιητικό σύστημα φτιάχνει γιορτούλες και φιέστες για την Αποδοχή του διαφορετικού και το αντιρατσιστικό μήνυμα αλλά μέσα στις τάξεις αναγνωρίζει ως ψυχικά υγιείς μόνο εκείνους τους μαθητές που καταφέρνουν να καθίσουν ακίνητοι στο θρανίο τους για 7 ώρες, ενώ καλλιεργεί πειθήνιους και σε όλα πρόθυμους ανθρώπους χωρίς κριτική σκέψη, χωρίς θέληση,έκφραση και γνώμη. Αυτός ο ευνουχισμός επισφραγίζεται μέσα στο άβατο της ελληνικής οικογένειας

Μέσα σε όλη αυτήν την τάξη και την ασφάλεια που μυρίζει φορμόλη, όσοι έχουν αυτιά θα ακούσουν τη βουβή κραυγή αυτής της γενιάς παιδιών που κραυγάζει:

ΕΙΜΑΙ ΕΝΑ ΥΠΕΡΟΧΑ ΖΩΝΤΑΝΟ ΠΛΑΣΜΑ!!!!!!!!!!!!!!!


Ελένη Καραγιάννη,
Εικαστικός-εκπαιδευτικός εικαστικής αγωγής στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Αχαρνών


ΠΗΓΗ 


Ευχαριστούμε !      Ελένη Καραγιάννη.

 

 


Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2016

Γιώργος Χρούσος: "Η οικογένεια είναι το καλύτερο καταφύγιο για ένα παιδί..."






Συνέντευξη στην Κάτια Μηλιαράκη - DYO Magazine (Σελ. 18-21)

«Κάθε παιδί» έγραψε ο Ταγκόρ, Ινδός λογοτέχνης και Νομπελίστας το 1913, «φέρνει το μήνυμα ότι ο Θεός δεν έχει αποθαρρυνθεί ακόμα από τον άνθρωπο».
Με όλες τις ελπίδες στραμμένες στο μέλλον και με την πεποίθηση ότι η γνώση, η επιστήμη, η Ιατρικής και κυρίως η ανθρώπινη εστιασμένη κι επίμονη προσπάθεια μας δείχνουν τον δρόμο προς τον καλύτερο εαυτό μας, όλοι επιχειρούμε να βρούμε διέξοδο και παρακαμπτήριους από τις ασφυκτικές διαδρομές που επιτάσσουν οι ασφυκτικές οικονομικο - κοινωνικές συνθήκες της σύγχρονης Ελλάδας.

Στα πώς και τα γιατί αυτής της διαδρομής απαντά -μέσα από μία εξαιρετικά διαφωτιστική συζήτηση- ο καθηγητής και διευθυντής της A΄ Παιδιατρικής Κλινικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιώργος Χρούσος.

Κύριε Καθηγητά, ποια σκέψη, ποια εσωτερική αγωνία, ποιος «ερευνητικός ή επιστημονικός έρωτας» κάνει έναν επιστήμονα του βεληνεκούς σας να αφιερώσει την καριέρα του σε έναν αχαρτογράφητο τομέα, στο στρες;
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ήθελα να καταλάβω τον άνθρωπο, να αντιληφθώ πώς σκέπτεται, πώς αισθάνεται και πώς σχετίζεται με το περιβάλλον του και το σύμπαν. Ο λόγος που επέλεξα την Ιατρική, την Παιδιατρική και την Ενδοκρινολογία ήταν ακριβώς αυτός. Εδώ πρέπει να πω ότι η Ιατρική είναι μία επιστήμη και τέχνη που εξ ορισμού επικεντρώνεται στον άνθρωπο και μπορεί από μόνη της να γίνει πηγή ευτυχίας για τον γιατρό, ανεξαρτήτως των επιστημονικών και φιλοσοφικών της προεκτάσεων. 

Μιλήστε μας λίγο για τα πιο πρόσφατα ευρήματα σε σχέση με την επίδραση του στρες στις ανθρώπινες λειτουργίες.
Το χρόνιο στρες έχει πολλές και ποικίλες αρνητικές ψυχικές και σωματικές επιδράσεις. Άγχος, κατάθλιψη και ψυχοσωματικά προβλήματα αυξάνουν, ενώ αναπτύσσονται παχυσαρκία, μεταβολικές νόσοι, συμπεριλαμβανομένου του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακά νοσήματα, οστεοπόρωση και άλλα. Τα λεγόμενα, δηλαδή, «χρόνια μη μεταδιδόμενα νοσήματα», που πλήττουν την κοινωνία μας σήμερα, και που αποτελούν τις κύριες αιτίες θανάτου του πληθυσμού μας προκαλούνται, επιταχύνονται και επαυξάνονται από το χρόνιο στρες.

Μπορούμε να επιδράσουμε στο στρες; Κι αν ναι, πώς;
Λογικά έχουμε δύο τρόπους: Πρώτον, να αποφύγουμε τα στρεσογόνα ερεθίσματα και, δεύτερον, αν αυτό δεν είναι δυνατόν, να τα διαχειριστούμε κατά τον καλύτερο τρόπο. Προληπτικά, η απόκτηση ψυχικής ανθεκτικότητας είναι σωτήρια. Είναι περιττό να σας πω ότι έχουν γραφτεί και γράφονται τόμοι για τη σωστή διαχείριση του στρες και ότι οι Έλληνες στωικοί και επικούριοι φιλόσοφοι είναι σκαπανείς σε αυτό το πεδίο της επιστήμης. Καλoσύνη, ανθρωπισμός και υπέρβαση του εαυτού μας είναι βασικά στοιχεία της ευτυχίας του ανθρώπου και συνεπώς και ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης του στρες.

Πώς καταλαβαίνουμε ότι ένα παιδάκι έχει στρες;
Αυξάνονται ο φόβος και ο θυμός του παιδιού, ενώ επικαλύπτονται οι εκτελεστικές λειτουργίες του, που ακόμη είναι πολύ ανώριμες. Εμφανίζονται προβλήματα συμπεριφοράς, διατροφής και ύπνου. Στα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να έχουμε πτώση της σχολικής επίδοσης.

Οι επιρροές ή οι επιλογές καθορίζουν τελικά τη διαδρομή ενός ανθρώπου;
Και τα δύο φυσικά. Είμαστε προϊόντα της γενετικής και του περιβάλλοντος, όπως όλα τα άλλα έμβια όντα, αλλά επιπλέον διαθέτουμε και τη λογική, ένα αποκλειστικά ανθρώπινο χαρακτηριστικό. Γνωρίζουμε σήμερα ότι άνθρωπος, με την τεράστια πολυπλοκότητα και αυτεπίγνωση που διαθέτει, είναι ποιοτικά μοναδικός στη φύση. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει τεράστιες δυνατότητες, οι οποίες στο κατάλληλο περιβάλλον μπορούν να ανθήσουν. Γνωρίζουμε ότι η νοημοσύνη, μαζί με την εστιασμένη και επίμονη προσπάθεια, καθώς και τη δημιουργικότητα αποτελούν τη βάση της καλής διαδρομής του βίου ενός ανθρώπου.

Λένε ότι εκπαίδευση και νοημοσύνη πηγαίνουν χέρι χέρι… Ποιά είναι η άποψή σας.
Γενετική και περιβάλλον καθορίζουν περίπου 50-50 την ανθρώπινη νοημοσύνη. Η εκπαίδευση, ή, καλύτερα, η παιδεία, είναι καθοριστική στην ανάπτυξη του παιδιού σε ολοκληρωμένο άνθρωπο με κεφαλαίο άλφα. Και αυτό πηγαίνει πέραν της νοητικής ή γνωσιακής ευφυΐας στη συναισθηματική νοημοσύνη, στην ανάπτυξη αξιών αρετής και στην επίτευξη της ανώτερης μορφής ευτυχίας, της ευδαιμονίας του Αριστοτέλη.

Υπάρχει έμπνευση στην έρευνα;
Υπάρχει, αλλά έχει ως προαπαιτούμενα την προϋπάρχουσα σωστή γνώση, τον εστιασμό, τη φυσική ροπή του ανθρώπου στο να μαθαίνει και να ερμηνεύει, την κινητοποίηση της στιγμής. Αυτά σημαίνουν ότι η προετοιμασία, αλλά και η ετοιμότητα και η φαντασία παίζουν τεράστιο ρόλο στην έμπνευση.

«Αυτό το οποίο θεωρούμε τυχαίο ή δεν καταλαβαίνουμε είναι κρυμμένη γνώση που δεν την έχουμε ακόμη ανακαλύψει» έλεγε ο Αϊνστάιν. Είναι, λοιπόν, τα πάντα κρυμμένη γνώση, που έλεγε και ο Τζον Νας;
Φυσικά, και είναι κρυμμένη γνώση. Ο Αϊνστάιν και ο Νας το είπαν πολύ σωστά.

Τα 4 - 5 χρόνια της βαθιάς κρίσης έχουμε τόσες ελληνικές διακρίσεις στο επιστημονικό πεδίο… Αντιφατικό μεν, ελπιδοφόρο δε…
Υπάρχουν πολλές νησίδες αριστείας στη χώρα, καθώς και πάμπολλοι εμπνευσμένοι Έλληνες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ελληνικές προγονικές, γονεϊκές και κοινωνικές επιταγές που εκτιμούν και θαυμάζουν τη γνώση επηρεάζουν τα παιδιά μας στην αναζήτηση νοήματος. Ούτως ή άλλως, τι μπορεί να είναι καλύτερο από την αριστεία στις τέχνες, στα γράμματα και τον πολιτισμό;

Τι είναι αυτό που κάνει κάποιους ανθρώπους -όπως κι εσείς άλλωστε- να διακρίνονται σε αυτό με το οποίο ασχολούνται;
‘Όπως σας είπα προηγουμένως, πολλή δουλειά και προσήλωση στον στόχο είναι τα κλειδιά της διάκρισης σε έναν τομέα.

Τι σημαίνει για εσάς -πραγματικά- μεγάλη διάκριση;
Η εκτίμηση των επαϊόντων.

Σίγουρα στη λαμπρή σας πορεία έχετε έρθει σε μετωπική με την αποτυχία, την απογοήτευση, την απόρριψη. Πώς το διαχειριστήκατε;
Πάντα προχώρησα μπροστά με αυτό που έκανα ή που ήθελα να κάνω σαν να μην υπάρχει το πρόβλημα.

Στην επιστήμη, στην έρευνα, στο εργαστήριο, στην κρίσιμη στιγμή μέσα σε ένα χειρουργείο υπάρχει Θεός;
Η ερώτηση είναι ανθρωπομορφική και η ανθρώπινη απάντηση είναι ναι.

Αν δίνατε έναν ορισμό στη φράση «ευτυχισμένο παιδί στα χρόνια της οικονομικής ύφεσης», ποιος θα ήταν αυτός;
Έχουμε υπερεκτιμήσει τον καταναλωτισμό και τη συμμετοχή του στην ευτυχία μας. Ένα πτωχό παιδί με καλούς και υποστηρικτικούς γονείς και κατεύθυνση προς την ανάπτυξη αρετών μπορεί κάλλιστα να είναι ευτυχισμένο.

Η οικογένεια με όλα της τα συμπαρομαρτούντα είναι -μπορεί να γίνει- «καταφύγιο»;
Βέβαια, η οικογένεια είναι το καλύτερο καταφύγιο για ένα παιδί.

Ποιες είναι οι 5 συμβουλές που θα δίνατε σε κάθε γονιό που θέλει να αναθρέψει ένα γερό και ισορροπημένο παιδί;

    Δείξτε μεγάλη τρυφερότητα.

    Δώστε αίσθημα ασφάλειας.


    Επαινείτε την καλή συμπεριφορά, αλλά θέστε και σαφή όρια.


    Ακούστε, ζητήστε αυθεντικότητα και προωθήστε σιγά σιγά την αυτονομία.


    Διδάξτε με λόγια, αλλά κυρίως με το παράδειγμά σας, το ενάρετο αξιολογικό σύστημα που θα προετοιμάσει το παιδί για την ενηλικίωση σε ένα ολοκληρωμένο και ευτυχισμένο άνθρωπο.


"Αρνούματσε να αλλάξουμε την ζωή μας... Φοβόμαστε να αλλάξουμε επίπεδο και αυτό ειναι μεγάλο πρόβλημα προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την κρίση και να νιώσουμε καλύτερα" ...ακουσα σε μια πρόσφατη συνέντευξή σας. Ετσι ειναι;
Κάθε αλλαγή ειναι δυνητικά στρεσογόνα και χρειάζεται σωστή διαχείρηση απο μέρους μας. Η ψυχική ανθεκτικότιτα εδω ειναι μια κρίσιμη και χρήσιμη ιδιότιτα, ωστε να πιστέψουμε στις δυνατότητές που έχουμε να αλλάξουμε τις καταστ'ασεις στη ζωή μας.

Κύριε καθηγητα, αν δεν ήσασταν αυτό που είστε, τι ή ποιός θα μπορουσατε η θα θέλατε να ειστε;
Δύσκολη ερώτηση. Στην φάση αυτή της ζωής μου, επειτα απο χρόνια αναζήτησης και μόχθου, αποτυχιών και επιτυχιών, διαπιστώνω οτι είτε δεν μπορώ να απαντήσω ειτε μπορω να απαντήσω με μια γενικότιτα. Οπως ότι θα ήθελα να ήμουν ο οποιοσδίποτε σοφός που έχει βρει υην ευδαιμονία.


ΠΗΓΗ - DYO Magazine